Asteroïdendag 2025: Wat is het en hoe vier je het?
Op 30 juni 2025 vieren we de 10e jaarlijkse Asteroïdendag! Door het te vieren, kun je bewustzijn over asteroïden vergroten en helpen de aarde te beschermen tegen een ernstige bedreiging. Laten we meer leren over de geschiedenis van het evenement en hoe je eraan kunt deelnemen.
Inhoud
- Wat is Asteroïde Dag?
- De grootste inslagen van asteroïden
- Hoe kun je voorkomen dat asteroïden op aarde inslaan?
- Internationale Asteroïdendag: Conclusie
Wat is Asteroïde Dag?
Asteroïde Dag is een wereldwijde informatiecampagne om mensen voor te lichten over de risico's van inslagen van asteroïden. De dag is in 2016 officieel goedgekeurd door de Verenigde Naties. Overal ter wereld worden Asteroïde Dag-evenementen georganiseerd door duizenden onafhankelijke organisatoren.
Wanneer is Asteroïde Dag?
Asteroïdendag wordt jaarlijks gehouden op 30 juni. Deze datum is gekozen om de meest schadelijke asteroïde-gerelateerde gebeurtenis in de recente geschiedenis van de aarde te herdenken — het Siberische Toengoeska-evenement, dat plaatsvond op 30 juni 1908.
Wie heeft de Dag van de Planetoïde bedacht?
Het idee is opgezet door:
- Brian May, een astrofysicus en muzikant (eerste gitarist van de rockband Queen);
- Grigorij Richters, een filmmaker die 51 Degrees North schreef en regisseerde. Deze sciencefictionfilm gaat over planetoïden die op aarde storten;
- Danica Remy, voorzitter en algemeen directeur van de B612 Foundation, die zich ten doel gesteld heeft om de aarde te beschermen tegen de inslag van planetoïden;
- Russel L. Schweickart, een onderzoekswetenschapper, NASA-astronaut en medeoprichter van B612.
In 2014 kondigden ze de eerste Dag van de Planetoïde aan, die breed omarmd werd: meer dan 200 wetenschappers, astronauten en artiesten zetten ook hun handtekening onder de verklaring waarin deze dag werd aangekondigd. In 2016 riepen de Verenigde Naties de dag uit tot een internationale gelegenheid.
Hoe kun je deelnemen aan Asteroïde Dag?
Over de hele wereld worden er evenementen voor de Dag van de Planetoïde gehouden. Je kunt de offline en online evenementen voor jouw locatie vinden met de kaart op de website van de Dag van de Planetoïde. Het is het beste om de website van tevoren te controleren: hoewel aanbevolen wordt om een evenement op 30 juni te plannen, is het mogelijk dat iemand een andere datum rond deze tijd kiest om wat te organiseren.
-
Als je in Luxemburg bent, kun je de officiële Asteroïdendag vieringen daar bijwonen. Op 26 juni kun je samen met de beroemde astronoom Gianluca Masi live de nachtelijke hemel verkennen met telescoopobservaties en boeiende gesprekken. Op 27 juni brengt de Space Lecture in Cercle Cité experts, studenten en ruimtefans samen voor casestudy’s, netwerken en carrièretips. Op 28 juni is het Asteroid Day Festival, met interactieve panels, ontmoetingen met astronauten en educatieve activiteiten. Sluit het festival af met de Art & Science Performance in de Philharmonie Luxembourg, met muziek van het Orchestre de Chambre de Luxembourg en animaties van studenten van het Seoul Institute.
-
Als je liever thuis blijft, kun je live uitzendingen vanuit Luxemburg bekijken op de website van Asteroïdendag. Zowel de Ruimtelezing als het Asteroïdendag Festival worden online uitgezonden.
-
Je kunt ook meedoen door de Asteroïde Dag-verklaring te ondertekenen. Officieel heet deze de 100X Verklaring. Het roept op om het aantal ontdekkingen van asteroïden de komende tien jaar met 100.000 (of 100x) per jaar te verhogen. De initiatiefnemers van Asteroïde Dag hebben deze verklaring opgesteld omdat er momenteel te weinig asteroïden worden ontdekt die de aarde mogelijk kunnen raken. Meer dan een miljoen asteroïden kunnen onze planeet mogelijk raken, maar we hebben slechts ongeveer een procent daarvan ontdekt. De verklaring is vooral gericht tot wetenschappers, maar iedereen kan meedoen en hem ondertekenen.
De grootste inslagen van asteroïden
Wat zou er gebeuren als een asteroïde inslaat op aarde? Onze infographic laat zien dat de mate van vernietiging afhangt van de grootte van een asteroïde. Kleine asteroïden vallen niet eens op, maar grotere kunnen een stad of de hele bevolking wegvagen van de aarde. We zullen de gevolgen van de grootste inslagen van asteroïden op aarde op een rijtje zetten.
Toengoeska: 80 miljoen bomen omgeblazen
De gebeurtenis in het Siberische Tunguska was de enorme explosie die op 30 juni 1908 plaatsvond bij de Podkamennaya Tunguska rivier in centraal Siberië, Rusland. Deze explosie werd waarschijnlijk veroorzaakt door een asteroïde met een doorsnee van 50-100 meter. De energie van deze explosie wordt geschat op duizend maal krachtiger dan de atoombom die op Hiroshima, Japan, werd gegooid.
Tsjeljabinsk: ontploft boven woonwijk
Op 15 februari drong een asteroïde van ongeveer 20 meter diameter door tot de dampkring van de aarde om vervolgens te ontploffen in de lucht boven de stad Tsjeljabinsk in Rusland. Naar schatting was de explosie 20-30 keer krachtiger dan de atoombom die op Hiroshima viel. De drukgolf liet ramen springen en wierp delen van gebouwen omver in zes steden in de buurt. Ongeveer 1.500 mensen raakten gewond, vooral door glassplinters. Gelukkig werd er geen dodelijk letsel gemeld. De gebeurtenis verspreidde zich als een lopend vuurtje op internet en wekte opnieuw interesse in onderzoek naar een mogelijke dreiging door asteroïden.
Meerdere stukken van de meteoriet van Tsjeljabinsk zijn gevonden; het grootste stuk weegt ongeveer 550 kg en is te zien in een museum. Dat lijkt veel, maar er zijn nog veel grotere ruimtestenen op aarde gevonden. Bekijk onze lijst van de 7 grootste meteorieten in de infographic.
Chicxulub: uitsterving van de dinosauriërs
Hoe stierven de dinosauriërs uit? De meest geaccepteerde theorie is dat de aarde 66 miljoen jaar geleden in aanraking kwam met een enorme asteroïde (ongeveer 10 kilometer in diameter), een gebeurtenis waardoor de inslagkrater van Chicxulub ontstond (met 180 kilometer diameter en 20 kilometer diepte) waar tegenwoordig Mexico ligt. De schokgolf zorgde voor aardbevingen, tsunami's, windsnelheden van meer dan 1.000 km/h en gas- en stofwolken die het licht van de zon blokkeerden. Veel dinosaurussen kwamen om door de kracht van de explosie en andere volgden later. De vegetatie was ernstig aangetast. Door een gebrek aan voedingsstoffen gingen eerst de grote herbivoren dood, daarna de carnivoren die geen prooi meer hadden om op te jagen.
Hoe kun je voorkomen dat asteroïden op aarde inslaan?
De mensheid werkt aan mogelijke manieren om dit te doen. Eerder hebben we je al verteld over de DART-missie van NASA. Ook andere oplossingen worden voorgesteld, zoals ruimtevaartuigen die zwaartekracht uitoefenen op een hemelobject, het gebruik van zonne-energie en zelfs spuitverf. Het punt is alleen dat we die methoden niet vijf minuten voor een inslag kunnen inzetten. Elke methode heeft meerdere jaren nodig om de oplossing te ontwikkelen, te testen en uiteindelijk te implementeren. Hoe eerder we een gevaarlijke planetoïde detecteren, hoe meer kansen we hebben om de aarde te redden. Daarom is het zo belangrijk om de Dag van de Planetoïde te vieren, meer bewustwording te creëren over de gevaren van inslaande meteorieten en onderzoek te bevorderen.
Asteroïden vormen niet alleen bedreigingen maar bieden ook kansen. Bekijk onze infographic om te leren over de hulpbronnen die in de ruimte kunnen worden gedolven.
Internationale Asteroïdendag: Conclusie
Asteroïdendag, jaarlijks gevierd op 30 juni, is een wereldwijd evenement gewijd aan het vergroten van het bewustzijn over gevaarlijke asteroïden. Opgericht in 2014, herdenkt deze dag het Toengoeska-evenement, de grootste asteroïde-inslag in de recente geschiedenis van de aarde. In 2025 vinden de officiële Asteroïdendag-activiteiten (lezingen en workshops) plaats in Luxemburg van 26 tot 28 juni. Je kunt live uitzendingen van deze evenementen bekijken op de website van Asteroïdendag. Zorg er ook voor dat je de kaart van Asteroïdendag evenementen bekijkt — misschien is er iets interessants aan de hand in jouw stad!
Om je kennis over asteroïden te vergroten, kun je ook onze asteroïden-quiz doen.
